Men gan tăng cao do đâu? Điểm danh các nguyên nhân chính gây men gan cao

Men gan không chỉ đơn thuần là một chỉ số trong kết quả xét nghiệm, mà còn là thước đo phản ánh sức khỏe của gan. Khi men gan tăng cao, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo về hàng loạt nguy cơ tiềm ẩn như viêm gan, gan nhiễm mỡ, thậm chí ung thư gan. Việc hiểu rõ nguyên nhân gây tăng men gan là bước quan trọng để bạn chủ động bảo vệ lá gan của mình, từ đó phòng ngừa các bệnh lý nguy hiểm.

Vậy men gan tăng cao là do đâu? Hãy cùng Arkopharma tìm hiểu chi tiết trong nội dung dưới đây!

Men gan là gì? Men gan cao là dấu hiệu của vấn đề gì?

Men gan là các enzyme do tế bào gan sản xuất, tham gia vào quá trình chuyển hóa và thải độc của gan. Khi tế bào gan bị tổn thương, các enzyme này sẽ thoát ra ngoài và đi vào máu, làm tăng chỉ số men gan. Đây là dấu hiệu cảnh báo gan đang gặp vấn đề, có thể là viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan hoặc thậm chí ung thư gan.

Việc phát hiện sớm tình trạng men gan cao giúp xác định nguyên nhân gây tổn thương gan và can thiệp kịp thời, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Một số enzyme thường được xét nghiệm để đánh giá men gan gồm:

• ALT (Alanine Aminotransferase): Đây được coi là men gan đặc hiệu nhất. Khi chỉ số ALT tăng cao, đó là dấu hiệu rõ ràng cho thấy gan đang bị viêm hoặc tổn thương.

• AST (Aspartate Aminotransferase): Enzyme này có nhiều trong gan, nhưng cũng có ở tim và cơ bắp. Khi AST tăng, có thể là tế bào gan hoặc tim đang bị hủy hoại.

• GGT (Gamma-Glutamyl Transferase): Chỉ số GGT thường tăng khi gan bị tổn thương do rượu hoặc có tình trạng tắc nghẽn đường mật.

• ALP (Alkaline Phosphatase): Enzyme này cũng có mặt ở gan, xương và đường mật. Khi ALP tăng, thường liên quan đến các vấn đề về tắc mật hoặc bệnh lý đường mật.

Men gan cao không phải là bệnh lý riêng lẻ mà có thể là biểu hiện của nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau. Vì vậy, kiểm tra định kỳ và hiểu rõ nguyên nhân men gan tăng là cách tốt nhất để bảo vệ lá gan khỏe mạnh.

Men gan tăng cao do các bệnh lý về gan

Dưới đây là các nguyên nhân dẫn đến men gan cao thường gặp, giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng này và chủ động bảo vệ sức khỏe gan.

• Viêm gan virus: Các loại virus viêm gan như A, B, C có thể xâm nhập vào cơ thể qua máu, dịch tiết hoặc thức ăn nhiễm khuẩn. Virus tấn công tế bào gan, gây viêm và tổn thương mô gan, dẫn đến men gan tăng cao. Viêm gan mạn tính, đặc biệt do virus viêm gan B và C, có thể kéo dài trong nhiều năm và làm gia tăng nguy cơ xơ gan hoặc ung thư gan. 

• Bệnh gan nhiễm mỡ: Đây là tình trạng mỡ tích tụ trong gan, thường gặp ở người béo phì, tiểu đường hoặc những người uống nhiều rượu. Khi mỡ dư thừa tích tụ, gan trở nên viêm và dễ tổn thương, làm tăng men gan, đặc biệt là các chỉ số ALT và AST. Gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) là một dạng phổ biến liên quan đến rối loạn chuyển hóa, trong khi gan nhiễm mỡ do rượu (AFLD) liên quan trực tiếp đến việc tiêu thụ rượu quá mức.

• Viêm gan do rượu: Tiêu thụ rượu bia trong thời gian dài là nguyên nhân bị men gan cao hàng đầu. Rượu khi chuyển hóa trong cơ thể sẽ tạo ra acetaldehyde (một chất độc đối với tế bào gan), gây viêm và tổn thương gan. Quá trình viêm mãn tính dẫn đến xơ hóa mô gan, làm men gan cao rõ rệt, đặc biệt là các chỉ số GGT và AST.

• Bệnh gan tự miễn: Đây là tình trạng mà hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm các tế bào gan, gây viêm gan mạn tính. Tình trạng viêm kéo dài làm men gan cao, đặc biệt là ALT và AST. Đây là một nguyên nhân gây tăng men gan khá phức tạp, cần thăm khám bác sĩ. 

• Xơ gan: Xơ gan là hậu quả của tổn thương gan kéo dài do viêm gan mạn tính hoặc lạm dụng rượu. Khi mô gan bị xơ hóa và thay thế bằng mô sẹo, gan mất dần chức năng giải độc và sản xuất protein. Quá trình xơ hóa làm các enzyme gan thoát vào máu, dẫn đến tăng men gan. Các chỉ số ALT, AST, GGT đều có thể tăng cao trong xơ gan tiến triển.

• Ung thư gan: Các khối u ác tính trong gan có thể làm phá hủy tế bào gan, gây tăng men gan. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến men gan cao cần được theo dõi và chẩn đoán sớm để điều trị kịp thời. Đặc biệt, ung thư gan nguyên phát thường phát triển từ nền xơ gan hoặc viêm gan mạn tính, làm men gan duy trì ở mức cao trong thời gian dài.

• Bệnh Wilson: Đây là bệnh lý di truyền gây rối loạn chuyển hóa đồng, dẫn đến tích tụ đồng trong gan. Đồng là kim loại nặng, khi không được đào thải đúng cách sẽ gây tổn thương tế bào gan, làm men gan cao. 

• Nhiễm sắc tố sắt mô (Hemochromatosis): Là bệnh di truyền khiến cơ thể tích tụ quá nhiều sắt trong các cơ quan, đặc biệt là gan. Sắt dư thừa gây tổn thương tế bào gan, làm men gan cao, đặc biệt là ALT, AST và GGT. Nếu không được điều trị, hemochromatosis có thể dẫn đến xơ gan, ung thư gan và các vấn đề tim mạch.

Nguyên nhân men gan tăng cao do tác dụng phụ của thuốc và hóa chất

Một số loại thuốc và hóa chất có thể gây tác dụng phụ, dẫn đến tăng men gan. Dưới đây là các nguyên nhân men gan tăng cao do tác động của thuốc và hóa chất.

• Thuốc không kê đơn: Đặc biệt là các thuốc chứa acetaminophen nếu lạm dụng có thể gây hại cho gan và làm tăng men gan. Đây là nguyên nhân gây tăng men gan thường gặp khi sử dụng quá liều hoặc kéo dài.

• Một số thuốc theo toa: Các loại thuốc kiểm soát cholesterol, thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc chống động kinh có thể ảnh hưởng đến chức năng gan và làm tăng men gan.

• Thực phẩm chức năng và thảo dược: Một số chất bổ sung như sắt, vitamin A, comfrey và chaparral có thể gây ảnh hưởng đến gan, làm tăng men gan khi sử dụng quá liều hoặc không đúng cách.

• Tiếp xúc với hóa chất độc hại: Các hóa chất, thuốc trừ sâu, và một số loại hóa chất công nghiệp có thể gây tổn thương gan và làm men gan tăng cao.

Men gan cao nguyên nhân từ thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống

Thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống không lành mạnh là một trong những nguyên nhân men gan cao phổ biến. Dưới đây là các yếu tố cần lưu ý.

• Uống nhiều rượu bia: Lạm dụng rượu bia là nguyên nhân bị men gan cao hàng đầu, đặc biệt là trong các trường hợp viêm gan do rượu. Khi vào cơ thể, rượu được chuyển hóa tại gan thành acetaldehyde (một hợp chất hữu cơ thuộc nhóm aldehyde, có độc tính cao, có khả năng phá hủy cấu trúc protein, gây tổn thương tế bào gan và kích hoạt phản ứng viêm). Việc tiêu thụ quá nhiều rượu làm suy giảm chức năng gan, dẫn đến viêm, xơ hóa và làm men gan tăng cao. Trên thực tế, viêm gan do rượu là một trong những bệnh lý gan phổ biến nhất ở người nghiện rượu mạn tính.

• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Một chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa, thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh và đồ ngọt có thể dẫn đến sự tích tụ mỡ trong gan. Tình trạng này gây ra gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), từ đó làm men gan cao. Sự lắng đọng lipid trong tế bào gan kích hoạt quá trình viêm và oxy hóa, dẫn đến tổn thương gan và tăng men gan.

• Thừa cân, béo phì: Người thừa cân và béo phì có nguy cơ cao mắc các bệnh lý về gan, trong đó phổ biến nhất là gan nhiễm mỡ không do rượu. Sự dư thừa mỡ trong cơ thể gây ra rối loạn chuyển hóa lipid, làm tăng tích tụ mỡ tại gan. Đây chính là nguyên nhân gây men gan cao thường gặp. Nghiên cứu cho thấy những người có chỉ số BMI cao dễ mắc các bệnh gan mạn tính và có nguy cơ tăng men gan cao hơn so với người có cân nặng hợp lý.

Các nguyên nhân khác dẫn đến men gan cao

Ngoài các nguyên nhân phổ biến trên, một số bệnh lý và tình trạng sức khỏe khác cũng có thể là nguyên nhân gây men gan cao. Dưới đây là các yếu tố có thể dẫn đến tăng men gan mà bạn cần lưu ý.

• Suy tim: Khi tim không bơm đủ máu, tình trạng ứ máu trong gan có thể xảy ra, khiến các tế bào gan bị tổn thương. Điều này làm men gan tăng cao do gan bị thiếu oxy và tích tụ các chất độc. Tình trạng sung huyết kéo dài có thể dẫn đến viêm gan do sung huyết, làm tăng các chỉ số ALT và AST trong máu.

• Các rối loạn về tuyến giáp: Khi tuyến giáp hoạt động quá mức (cường giáp), sự gia tăng chuyển hóa có thể làm rối loạn chức năng gan. Hormon tuyến giáp tác động đến quá trình chuyển hóa lipid trong gan, dẫn đến tăng men gan. Đây là một trong những nguyên nhân bị men gan cao mà nhiều người không để ý.

• Bệnh lý đường mật: Các bệnh lý như sỏi mật, nhiễm trùng đường mật, và viêm túi mật đều có thể gây tắc nghẽn đường mật. Khi dòng chảy của mật bị cản trở, dịch mật tích tụ trong gan, gây viêm và tổn thương tế bào gan, dẫn đến men gan cao.

• Nhiễm trùng: Một số nhiễm trùng như cytomegalovirus, virus Epstein-Barr (các chủng virus thuộc họ Herpesviridae) hoặc nhiễm trùng huyết có thể trực tiếp làm tổn thương gan. Virus tấn công vào tế bào gan, gây viêm và làm men gan tăng cao. 

• Bệnh celiac: Đây là bệnh tự miễn gây viêm ruột non khi cơ thể phản ứng với gluten (một loại protein có trong lúa mì, lúa mạch). Dù bệnh lý chủ yếu ảnh hưởng đến đường tiêu hóa, nhưng celiac cũng có thể gây tổn thương gan. Một số nghiên cứu cho thấy, bệnh celiac có thể liên quan đến viêm gan tự miễn, khiến các chỉ số men gan như ALT và AST tăng lên. Đây là một trong những nguyên nhân bị men gan cao ít được nhận diện.

• Viêm đa cơ (polymyositis): Là bệnh tự miễn gây viêm và yếu cơ, viêm đa cơ có thể kèm theo tổn thương gan do phản ứng miễn dịch không kiểm soát, làm men gan cao. 

• Bệnh bạch cầu đơn nhân (mononucleosis): Bệnh lý do virus Epstein-Barr  gây ra, thường làm gan to và tổn thương tế bào gan, dẫn đến men gan tăng cao. Đặc biệt, bệnh nhân có thể gặp tình trạng viêm gan nhẹ đến trung bình trong giai đoạn cấp tính.

Để chủ động bảo vệ sức khỏe gan, ngoài việc duy trì lối sống lành mạnh và thăm khám định kỳ, bạn cũng có thể lựa chọn những giải pháp hỗ trợ từ thiên nhiên. Trong đó, Arkofluids Détoxifiant Hépatique là một gợi ý đáng tin cậy từ thương hiệu Arkopharma uy tín. Sản phẩm giúp giải độc gan tự nhiên, giảm sản xuất gốc tự do, đồng thời tăng cường khả năng bảo vệ gan và hỗ trợ tiêu hóa với những thành phần quý giá như:

• Kế sữa (Silybum marianum): có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải, Kế sữa nổi bật với khả năng giảm thiểu sự hình thành gốc tự do và ức chế quá trình peroxid hóa lipid, qua đó bảo vệ tế bào gan khỏi các độc tố.

• Hương thảo (Rosmarinus officinalis): từ lâu được y học dân gian tin dùng, Hương thảo chứa các hợp chất có lợi, giúp hỗ trợ chức năng gan và tăng cường khả năng bảo vệ tự nhiên của gan.

• Kim Tiền Thảo (Desmodium adscendens): đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ gan và duy trì hoạt động tối ưu của chức năng gan.

• Cúc Hoa Vàng: có tác dụng thúc đẩy bài tiết mật và hỗ trợ quá trình tiêu hóa, giúp duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh, từ đó giảm gánh nặng cho gan.

Với công thức 100% từ thực vật hữu cơ và siêu cô đặc, Arkofluids Détoxifiant Hépatique không chỉ giúp giải độc gan mà còn hỗ trợ tăng cường khả năng bảo vệ gan một cách tự nhiên và an toàn.

Lưu ý: Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

Liên hệ ngay hotline 0934 048 277 để được tư vấn chi tiết và đặt mua sản phẩm

Kết luận

Các nguyên nhân gây men gan cao rất đa dạng và có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau. Nó có thể đến từ các bệnh lý về gan, tác dụng phụ của thuốc và hóa chất, thói quen sinh hoạt không lành mạnh, hoặc các bệnh lý toàn thân như bệnh tim và rối loạn tuyến giáp. Việc hiểu rõ và nhận diện các nguyên nhân men gan tăng cao là rất quan trọng để chúng ta có thể chủ động chăm sóc sức khỏe gan và phòng ngừa các bệnh lý nghiêm trọng.

Thăm khám bác sĩ định kỳ là cách tốt nhất để bạn xác định chính xác nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, việc xây dựng một lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống khoa học cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa men gan cao và bảo vệ sức khỏe gan. Việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, bao gồm xét nghiệm men gan cũng giúp chúng ta phát hiện sớm các bất thường và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Nguồn trích dẫn nước ngoài

Elevated liver enzymes. (2024, march 29). Mayo Clinic.

Elevated liver enzymes. Cleveland Clinic.